Vandaag staat in het teken van de openbare bibliotheken in Dublin. Een bezoek aan de Central Library van de Dublin Corporation Public Libraries in het ILAC Centre is dan natuurlijk een absolute must. Uiteindelijk bleek het niet zo evident om deze bibliotheek te vinden. Na wat geslenter door de regenachtige straatjes vonden we uiteindelijk op de rechteroever van de Liffey-rivier (Noord-Dublin) een groot shoppingcenter waarin de bibliotheek zich bleek te bevinden.

Wel gek, dat idee van de Ieren om openbare bibliotheken in shoppingcentra onder te brengen. Men zou denken dat er op die manier drempelverlagend gewerkt wordt - tijdens het shoppen ook maar even de bibliotheek binnenspringen - maar hier hebben economische motieven eerder een rol gespeeld. Wie het boek dat hij zoekt niet in de bib vindt, kan het misschien in de boekenwinkel in de buurt kopen. Om de bibliotheek meer in de kijker te doen lopen zijn er echter wel plannen om ze naar de straatkant te verhuizen, met een duidelijk aangegeven ingang en openingsuren op de deur.

Het gebouw waarin de openbare bibliotheek is gevestigd was eigenlijk bedoeld als warenhuis. De indeling is dus niet ideaal en er is duidelijk ruimtegebrek. Het was er erg druk voor een dinsdagmorgen en tijdens de meer klantvriendelijke uren zal de drukte waarschijnlijk nog toenemen.

Waar men vroeger een politiek van meerdere en kleinere lokale bibliotheken volgde, heeft men deze sinds 1986 samengevoegd tot één "Central Library", de grootste openbare bibliotheek van Dublin County. Dat had ook te maken met de toenemende grootte van de doelgroep. Waar Dublin vroeger eerder een werk- of winkelstad was, is zij onder de invloed van bouwprojecten van de overheid recentelijk terug min of meer een echte woonstad geworden.

De bibliotheek is opgevat als één groot informatie-, documentatie- en studiecentrum. Ze is onderverdeeld in 4 afdelingen, nl.: het "Open Learning Centre", de "Lending Library", de "Music Library" en het "Business Information Centre". Per afdeling kregen we een toelichting en rondleiding van de desbetreffende verantwoordelijke.

Het "Open Learning Centre" lijkt nog het meest op een taallabo waar de gebruikers in aparte hokjes een vreemde taal kunnen oefenen met cassettes en hoofdtelefoons. Men biedt ook enkele lesvideo's maar geen boeken aan. De talenkeuze is enorm: 50 à 60 verschillende. Europese, Aziatische, Afrikaanse talen... ze komen allemaal aan bod. Zelfs Lakota, een authentieke indianentaal, kan je er leren. De taalcassettes worden vooral gebruikt door buitenlandse immigranten om Engels te leren. Wie 50 uur les volgt kan een certificaat krijgen dat door de bibliotheek wordt uitgereikt. Officiële waarde heeft dit echter niet. In samenwerking met het taleninstituut worden er wel elk jaar taalexamens georganiseerd. Wie een taalcursus doet krijgt ook de kans om zijn kennis aan de praktijk te toetsen in zogenaamde conversatiegroepen. Deze komen op geregelde tijdstippen bijeen in de polyvalente ruimte. Dit gebeurt op eigen initiatief en zonder begeleiding van extern of bibliotheekpersoneel.

Een ander onderdeel van het "Open Learning Centre" is de computerafdeling. Die wordt voornamelijk gebruikt door mensen die bepaalde vaardigheden willen inoefenen: het gebruik van het internet, multimedia cd-roms of bijvoorbeeld Microsoft Office. Er zijn ook 2 internetaansluitingen (binnenkort voorziet men er 12 extra). Deze kunnen gratis gereserveerd worden voor maximaal 1 uur per week. In de praktijk zijn de reservaties vaak op maandagmiddag al voor de rest van de week volgeboekt. Hoofdbedoeling van het aanbieden van internet is tegemoet te komen aan de minder begoede gebruikers waarvoor cybercafé's e.d. erg duur zijn. Ook het raadplegen en verzenden van e-mail wordt in beperkte mate toegestaan. Met betrekking tot volwassenenvorming werkt de bibliotheek ook samen met o.a. de Open University, de University College of Dublin en de Free University of Ireland.

De "Lending Library" is zowat de grootste afdeling van de bibliotheek kan onderverdeeld worden in een volwassenenafdeling en een jeugdafdeling die elk op hun beurt uit een "fiction", "non fiction" en "reference" afdeling bestaan.

De collectie bestaat uit boeken, geluidscassettes en video's. De OPAC is te gebruiken op 10 terminals voor de volwassenenafdeling en 1 terminal voor de jeugdafdeling. Deze laatste staat aan de balie. Er is geen kaartcatalogus beschikbaar. In het menu van de OPAC kan de gebruiker kiezen voor 'Engels' of 'Iers' al voertaal. Hij kan informatie opvragen over de eigen lenerskaart of in verband met de collectie.

De OPAC maakt deel uit van het GALAXY-systeem, een online database, en hij wordt binnenkort ook via het internet aangeboden. Wanneer je de informatie over een bepaald werk op het scherm krijgt, zie je aan de hand van een icoontje of het over een boek, een atlas, een gesproken boek enz. gaat. Je ziet of het boek uitgeleend is of niet en je krijgt uiteraard ook het plaatskenmerk te zien. Je kan het vergelijken met de VUBIS-catalogi die doorgaans in onze Vlaamse openbare bibliotheken gebruikt worden.

Op het vlak van literatuur is er een Ierse collectie, een collectie met betrekking tot Dublin en een vreemde-talencollectie (deze laatste is niet erg uitgebreid), gesproken boeken... Video's kunnen niet ontleend maar uitsluitend in de bibliotheek bekeken worden. Er is een kleine kranten- en tijdschriftenhoek die ook een speciale literatuurcollectie voor studenten bevat.

De collectie is ontsloten volgens de Dewey Decimal Classification. In de praktijk wordt deze classificatie uitsluitend door het bibliotheekpersoneel en niet door de lezers gebruikt. Het is dus niet echt een gebruiksvriendelijk systeem dat bovendien erg arbeidsintensief is omdat de lezers meestal de hulp van het personeel nodig hebben om het onderwerp waarover ze informatie zoeken in de juiste DDC-code te vertalen.

Er is een grote "reference" afdeling met "kunst" als zwaartepunt. Iedere bibliotheek in Dublin heeft zo zijn eigen specialisatie, waardoor onderlinge samenwerking vaak wel een must is.

In de jeugdafdeling zie je onmiddellijk dat deze afdeling leeft: overal leuke tekeningen en prettige zitjes. Ouders komen hier voorlezen aan hun kinderen. Prentenboeken staan in grote gekleurde bakken bij elkaar. Er wordt geen onderscheid in leeftijdscategorieën gemaakt bij de plaatsing van de fiction; alles staat dus bij elkaar, min of meer alfabetisch op auteur. De boeken hebben geen etiket (fiction-boeken voor volwassenen overigens ook niet) en het is dus niet altijd even eenvoudig om een boek terug te vinden.

De non-fictionboeken worden in de jeugdafdeling per thema bij elkaar geplaatst met een aanduiding boven op de rekken.

Momenteel bestaan er in Ierland heel wat projecten rond leesbevordering. Niet echt verwonderlijk als je weet dat eentiende van de Ierse bevolking nog steeds met leesproblemen kampt. Omdat het momenteel weer wat beter gaat met de Ierse economie, doet het land hard zijn best om daaraan iets te veranderen. De openbare bibliotheken spelen in deze projecten een belangrijke rol en we hebben de indruk dat ze ook echt moeite doen om mensen over de drempel te helpen.

De collectie van de "Music Library" bestaat uit zowat 4.500 cd's, 2.000 lp's, 50.000 partituren (muziek en teksten), 60 muziektijdschriften, bladmuziek, cassettes en referentiewerken. Qua genres zijn vooral klassiek, jazz, traditionele muziek, blues en folk overheersend. Populaire muziek is zo goed als afwezig, maar populaire hedendaagse Ierse uitvoerders zoals BoyZone komen dan weer wel aan bod. Voor het onlenen van cd's wordt een forfaitair bedrag van £5 per jaar aangerekend. De muziekafdeling staat open voor volwassenen die in Dublin wonen of werken. Muziekgroepen e.d. kunnen gebruik maken van een 'multi-lenerskaart' om bijvoorbeeld tijdens het instuderen van een muziekstuk een partituur of opname op cd voor langere tijd uit te lenen dan voor 'gewone' gebruikers toegelaten is.

Het "Business Information Centre" is een speciale afdeling die ontstond in de jaren zeventig om tegemoet te komen aan de vragen van studenten, researchers, zelfstandigen, werkzoekenden en bedrijven. De informatie wordt o.a. gehaald uit kranten en tijdschriften en dan uitgeknipt en in mappen verzameld. Er is een alfabetische kaartcatalogus die alle Ierse bedrijven en internationale bedrijven met een vestiging in Ierland vermeldt. Naast de alfabetische catalogus is er ook een onderwerpscatalogus. Men bewaart uitsluitend de meest recente informatie in mappen. Oudere informatie wordt afzonderlijk gearchiveerd.

In deze afdeling vindt men ook regeringsmededelingen, jaarboeken en -verslagen van bedrijven, internationale telefoongidsen. Deze informatie kan uitsluitend ter plaatse geraadpleegd en niet uitgeleend worden. Heel wat informatie is ook op cd-rom te vinden, o.a. op "Kompass" dat allerlei bedrijfsinformatie bevat die bijvoorbeeld voor werkzoekenden nuttig kan zijn: aantal werknemers van een bedrijf, omzetcijfers... Op "Factfinder" vindt men een aantal databases: het tijdschrift 'Business & Finance' in full text, full-textversies van andere zakentijdschriften, abstracts van artikels met zakelijke informatie uit Ierse kranten en uit de Sunday Business Post.