Maandag 10 april 2000
Archbisshop Marsh's
Library Narcissus Marsh stichtte in 1701 de eerste "openbare bibliotheek" van Ierland. Marsh (aartsbisschop van Dublin, °1638/+1713) was leraar, taalkundige en theoloog. Tijdens zijn ambt als provoost van het Trinity College zag hij al in 1679 dat er nood was aan een bibliotheek "voor iedereen". Pas na 20 jaar was hij in staat om met £5000 de eerste openbare bibliotheek van Ierland te bouwen. Het reglement van toen benadrukt de "openbaarheid" van de bibliotheek naar de toenmalige normen: "We order and appoint that all graduates and gentlemen shall have free access to the said library on the days and hours before determined; provided they behave themselves well...". De bibliotheek bestaat uit drie galerijen die elk volledig ingenomen zijn door donkere, eiken, volgestouwde boekenrekken. Het hele interieur bleef onveranderd sinds 1705. Daardoor is het een mooi voorbeeld van een zeventiende-eeuwse wetenschappelijke bibliotheek. Duidelijk is nog te zien hoe de boeken vroeger met een ketting vastgemaakt werden aan de rekken. De rekken zelf hebben allen een in hout uitgesneden gevel met daar bovenop een mijter (als symbool van de aartsbisschop). In het midden van de alkoven stonden oorspronkelijk ook banken, zodat de lezers de boeken makkelijker konden inzien. We vinden hier ook de "kooien" terug: ruimten die met metaaldraad zijn afgezet en waarin de lezers - om diefstal te vermijden - opgesloten werden met zeldzame boeken die ze wilden raadplegen. De bibliotheek bevat zo'n 25.000 boeken, onder te verdelen in vier grote verzamelingen. Er is een grote verzameling liturgische boeken en religieuze werken, maar aangezien de verzamelaars mensen waren met een grote wetenschappelijke interesse, is de uitgebreidheid van de onderwerpen verrassend groot. Er zijn boeken over recht, geneeskunde, natuurwetenschappen, reizen, klassieke literatuur, (Ierse) geschiedenis... Wanneer men deze boeken bestudeert krijgt men een uitstekend zicht op de Europese geest van die tijd: Marsh's Library is een rijke bron voor de studie van de geschiedenis en/of de geboorte van ideeën, de opkomst van de wetenschap en aanvallen op het katholicisme. De belangrijkste verzameling is de bibliotheek van Stillingfleet, toenmalig bisschop van Worcester. Marsh betaalde in 1705 zo'n £2500 voor bijna 10.000 boeken. De tweede verzameling is die van Marsh zelf, bestaande uit wetenschappelijke, wiskundige, muzikale en oosterse werken. Hij bezat boeken en manuscripten in het Arabisch, Turks, Russisch en Hebreeuws. Dr. Elias Bouhéreau, een hugenootse vluchteling uit Frankrijk, was de eerste bibliothecaris van Marsh's Library. De boeken die hij naliet hebben vooral betrekking op de protestantse theologie en de religieuze controversen in de zeventiende eeuw. Ten slotte is er ook nog de collectie van John Stearne (1660-1745), bisschop van Clogher. Buiten deze vier collecties vinden we hier nog een 300-tal manuscripten over theologie, geneeskunde, recht en muziek. Een van de gouverneurs van de bibliotheek was de bekende schrijver Jonathan Swift, die daarnaast ook deken van Saint Patrick's Cathedral was. Het is echter bekend dat hij niet bepaald op goede voet stond met Marsh zelf die een pietje-precies was en sterk hield aan conventies in vergelijking met de ongeduldige en sarcastische Swift. De collectie van de bibliotheek is pas recent volledig gecatalogeerd. Vroeger had men uitsluitend beschrijvingen van deelcollecties. De volledige catalogus is momenteel ook raadpleeg- en doorzoekbaar via het internet (http://www.kst.dit.ie/marsh), wat zeker voor een verhoogde belangstelling zal zorgen. Alhoewel de bibliotheek het financieel niet breed heeft - ze moet overleven van sponsoring, donaties en een kleine overheidssubsidie - wordt toch geen moeite bespaard om ze draaiend te houden. Geregeld worden er tentoonstellingen georganiseerd van boeken over bepaalde onderwerpen. Catalogi met beschrijvingen en achtergrondinformatie worden voor elke tentoonstelling eigenhandig samengesteld. De bibliotheek staat nog steeds open voor wetenschappers en studenten. En wie weet, lopen die Marsh zelf nog tegen het lijf. De jonge nicht van Marsh - Grace - die bij hem voor het huishouden zorgde, liep op zekere dag weg om stiekem te trouwen. Het verhaal gaat, dat ze voor hem een brief achterliet in een van zijn boeken, maar Marsh kon deze brief niet terugvinden. Daarom zou zijn geest nu nog rondspoken in de bibliotheek, nog steeds op zoek naar de brief. Zeker geen geest, maar een gedreven vrouw van vlees en bloed, is Dr. Muriel McCarthy die bibliothecaris is sinds 1989 en ons een interessante en enthousiaste rondleiding in de bibliotheek gaf. |
Auteur(s) van deze bijdrage: Ragna De Boel en Elke Matthys.
Foto's (fotogalerij): Frieda
Dirinck en Patrick Vanhoucke. Eindredactie: Patrick Vanhoucke.
© 1999-2000 Graduaat Bibliotheekwezen en Documentaire Informatiekunde Antwerpen
© 1999-2000 HTML-versie: Patrick Vanhoucke - Deze pagina maakt deel uit van een website
met frames
URL: http://bewoner.antwerpen.be/gbdi/dublin/
- Laatste wijziging van deze deelpagina: 01-06-2000